Κυβερνητικό Έργο
Στοχευμένες δράσεις της κυβέρνησης για αντιμετώπιση της ανομβρίας και λειψυδρίας
Οι άμεσες και μεσοπρόθεσμες δράσεις αναμένεται να αυξήσουν την παροχή νερού κατά 15 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως έως το 2026, καλύπτοντας περίπου το 15% των ετήσιων υδρευτικών αναγκών.
Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης αναφορικά με την επιτακτική ανάγκη αντιμετώπισης της ανομβρίας και της λειψυδρίας, προχωρά με στοχευμένες ενέργειες και σημαντικές επενδύσεις για να εξασφαλίσει επαρκείς υδατικούς πόρους για όλους τους πολίτες. Οι άμεσες και μεσοπρόθεσμες δράσεις αναμένεται να αυξήσουν την παροχή νερού κατά 15 εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως έως το 2026, καλύπτοντας περίπου το 15% των ετήσιων υδρευτικών αναγκών.
Παράλληλα, η προώθηση της επέκτασης των μονάδων αφαλάτωσης έως το 2030, προβλέπεται να προσφέρει επιπλέον 10-40 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας και στη διασφάλιση των αναγκών της χώρας για τα επόμενα χρόνια.
Πιο αναλυτικά το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε στις 14/11/2024 το Πρόγραμμα Δράσης για αντιμετώπιση της ανομβρίας και της λειψυδρίας που εκπόνησε το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ). Το Πρόγραμμα εντάσσεται στο πλαίσιο της Μεταρρύθμισης του Τομέα Διαχείρισης Υδάτινων Πόρων που υλοποιεί το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος.
Απώτερος στόχος του Προγράμματος Δράσης, είναι να αντιμετωπίσει τις σημαντικές προκλήσεις στη διαχείριση των υδατικών πόρων και να ενισχύσει το υδατικό ισοζύγιο της χώρας. Συγκεκριμένα αποσκοπεί:
- Στην επιτάχυνση της πλήρους κάλυψης των υδρευτικών αναγκών από τα Κυβερνητικά Συστήματα Υδατοπρομήθειας,
- στην ενίσχυση της αξιοπιστίας και ασφάλειας των υδάτινων υποδομών, ώστε να διασφαλίζεται σταθερή παροχή νερού στην παροχή επιπλέον ποσοτήτων νερού για άρδευση, συμβάλλοντας στην υποστήριξη της γεωργίας
- στη βελτίωση της διακυβέρνησης στον τομέα της διαχείρισης υδάτων και λυμάτων για πιο αποτελεσματική χρήση των πόρων,
- στη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στις μονάδες αφαλάτωσης, μειώνοντας έτσι το ενεργειακό κόστος και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα..
Αξίζει να τονιστεί ότι για την επίτευξη των στόχων, το Πρόγραμμα Δράσης περιλαμβάνει 28 στοχευμένες Δράσεις εκ των οποίων οι 7 είναι άμεσες, οι 8 είναι μεσοπρόθεσμες και οι 13 είναι μακροπρόθεσμες.
Οι Άμεσες Δράσεις που βρίσκονται υπό υλοποίηση και αναμένεται να ολοκληρωθούν εντός του 2025, αφορούν, ανάμεσα σε άλλα:
o Αξιοποίηση γεωτρήσεων για αρδευτικούς σκοπούς και βελτίωση των Αρδευτικών Τμημάτων με διπλασιασμό του διαθέσιμου προϋπολογισμού (από €200χιλ γίνεται €400χιλ).
o Βελτίωση της υδατοπρομήθειας κοινοτήτων με αξιοποίηση γεωτρήσεων και επιδιόρθωση ή κατασκευή νέων υποδομών,
o Αύξηση της παραγωγής πόσιμου νερού από τη Μονάδα Αφαλάτωσης Δεκέλειας (έχει ήδη υλοποιηθεί).
o Λήψη μέτρων μείωσης των απωλειών και του ατιμολόγητου νερού.
o Εγκατάσταση 4 Κινητών Μονάδων Αφαλάτωσης (3 Μονάδες στην περιοχή της Λεμεσού - Γαρύλλης, Μονή, Λιμάνι και 1 στην Πάφο), και οι οποίες θα παραμείνουν μόνιμα στην Κυπριακή Δημοκρατία. Με βάση εκτιμήσεις του ΤΑΥ το κόστος τους υπολογίζεται στα €66,4 εκατ.
Σε ό,τι αφορά στις Μεσοπρόθεσμες Δράσεις, αυτές έχουν ορίζοντα υλοποίησης και ολοκλήρωσης το 2025 και 2026 και περιλαμβάνουν, ανάμεσα σε άλλα:
o Μείωση των απωλειών δικτύου ύδρευσης και της σπατάλης με αντικατάσταση ή και αναβάθμιση υδρευτικού δικτύου.
o Αναθεώρηση της Υδατικής Πολιτικής με στόχο τη βέλτιστη διαχείριση του υδατικού ισοζυγίου και τον καλύτερο προγραμματισμό των υδατικών έργων.
o Αναθεώρηση της Τιμολογιακής Πολιτικής με στόχο τη μείωση της υπερκατανάλωσης.
o Εγκατάσταση Ολοκληρωμένου Συστήματος Παρακολούθησης και Ελέγχου του δικτύου του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων για βελτιστοποίηση της διαχείρισης.
o Προώθηση ιδιωτικών αφαλατώσεων για περαιτέρω ενίσχυση των υδάτινων αποθεμάτων.
Επιπρόσθετα, το υδατικό ισοζύγιο αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω με την υλοποίηση Μακροπρόθεσμων Δράσεων, μέχρι το 2030, που περιλαμβάνουν:
o Προώθηση της αναβάθμισης/επέκτασης των πέντε υφιστάμενων Μόνιμων Μονάδων Αφαλάτωσης (ΜΜΑ), που διαχειρίζεται σήμερα το ΤΑΥ, μέχρι και 50% σε σχέση με την αρχική πρόνοια κατασκευής τους, προωθώντας παράλληλα τη δυνατότητα αξιοποίησης ΑΠΕ για κάλυψη μέρους των ενεργειακών αναγκών.
o Κατασκευή 2 επιπρόσθετων ΜΜΑ (Μονή, Δεκέλεια και διερεύνηση πρόσθετων θέσεων) με στόχο η Κύπρος να έχει τουλάχιστον 7 ΜΜΑ , επίσης με προώθηση ΑΠΕ για κάλυψη ενεργειακών αναγκών.
o Προώθηση αξιοποίησης ανακτημένου νερού σε περιοχές που σήμερα αρδεύονται με νερό από τα Φράγματα, με αξιοποίηση νέων υποδομών όπως το Φράγμα Τερσεφάνου.
Επισημαίνεται τέλος ότι με την προσεκτική στρατηγική που έχει χαραχθεί, η Κύπρος βαδίζει προς μια βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων, προσφέροντας σταθερότητα και ασφάλεια στους πολίτες και ενισχύοντας την ετοιμότητα της χώρας μας απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.
